Bomen, de majestueuze en oude reuzen van de natuur, zijn de groene hoekstenen van een gezonde planeet. Naast alleen een prachtig, wonderlijk verschijnsel, zijn bomen veel meer dan alleen fraaie ornamenten in het landschap. Ze zijn onmisbaar voor een gezonde planeet en zorgen voor het behoud van leven zoals wij dat kennen.
Het is moeilijk om ons voor te stellen hoe onze wereld eruit zou zien zonder bomen. Maar naast dat het er anders uit ziet voor het oog, zou het verlies van bossen tot ernstige gevolgen leiden voor het milieu, het klimaat en de levensomstandigheden van mensen en dieren, en de biodiversiteit.
In deze tijd waarin ontbossing en klimaatverandering een groeiende dreiging vormen, kiezen steeds meer mensen bewust voor natuurlijke en duurzame producten. Hierdoor gaan we onder andere onnodige boskap, uitbuiting van werknemers, en de opwarming van de aarde tegen.
De bomen zelf zijn ook essentieel voor medicijnen en andere waardevolle hulpbronnen. Denk aan duurzame ingrediënten zoals extracten en oliën; deze zijn afkomstig van bomen. Of het nu gaat om voedende arganolie, kalmerende kamille-extracten, hydraterende sheaboter, of revitaliserende theeboomolie, al deze geweldige ingrediënten zijn afkomstig van onze bomen.
Het is dus belangrijk om zuinig te zijn op onze oude reuzen. Maar helaas gaat het niet zo goed meer met onze bomen.
We duiken in deze blog dieper in op:
- Wat bomen voor ons doen
- Hoe het zit met het gebruik van palmolie
- Het verband tussen papier en bossen
- Hoe we de bossen kunnen herstellen
Laten we beginnen!
Wat bomen voor ons doen
Je hebt in de introductie al een beetje kunnen proeven aan het belang van bomen voor onze planeet. Maar wat we je nu nog meer vertellen, zal je daadwerkelijk verrassen. Als je stilstaat bij alle voordelen die bomen ons geven, dan is het haast onbegrijpelijk dat er grote internationale bedrijven zijn die op een onverantwoorde wijze bos kappen en zelfs de lokale bevolking verjagen.
Bomen zorgen namelijk voor het volgende:
Meer zuurstof
Een volgroeide boom produceert voldoende zuurstof voor 2 tot 10 mensen. Bossen zuiveren de lucht van verontreinigende stoffen zoals stikstofdioxide en fijnstof.
Ons water
Waar bossen groeien kan het water makkelijker in de grond doordringen. Hierdoor worden rivieren en grondwater bronnen van zoet water voorzien. Door ditzelfde proces beschermen bossen ook tegen overstromingen. Hiernaast spelen ze ook een rol in de bescherming tegen aardverschuivingen, lawines en zandstormen. Bossen zijn ook een belangrijke schakel in het reguleren van neerslag.
Biodiversiteit
Bossen geven plaats aan 80% van alle biodiversiteit op land en bijna 50% van alle gekende soorten leven in bossen, van papegaaien en apen tot nuttige insecten en wormen. Wist je dat er wereldwijd ook zo’n 300 miljoen mensen in een bos leven?
Verkoeling
Bossen zorgen voor verkoeling: waar veel bomen staan is de temperatuur lager. Eén boom heeft een gelijkaardig verkoelend effect als twee huishoudelijke aircosystemen.
Tegengaan van de opwarming van de aarde
Bossen remmen de opwarming van de aarde: bossen slaan CO2 op. CO2 is één van de broeikasgassen die verantwoordelijk is voor de opwarming van de aarde. Ongeveer 18% van de opwarming van de aarde op dit moment kan toegeschreven worden aan het verdwijnen van bossen.
Een gezonde bodem
Bossen en bomen zorgen voor een vruchtbare bodem en zuiveren ook onze bodem van verontreinigende stoffen.
Grondstoffen
Bossen bezorgen ons grondstoffen: hout, hars, papier en sommige kledij zijn gelinkt aan bomen en bossen.
Onze gezondheid
Bomen zijn een schatkamer aan geneeskrachtige planten die gebruikt worden voor geneesmiddelen en verzorgingsproducten. Bossen voorzien mens en dier ook van voeding zoals van fruit, noten en bessen.
Bossen hebben daarnaast een positief effect op ons (psychisch) welzijn: zo is aangetoond dat bomen in de omgeving van een ziekenhuis het genezingsproces van patiënten kunnen versnellen en de pijntolerantie verhogen.
Ook bomen in de buurt van je werkplek verlagen het stressniveau en verhogen de concentratie. Het geeft ook aanleiding tot wandelen tijdens pauzes waardoor werknemers blijer en fitter worden.
Bomen in drukke woongebieden en steden
Misschien denk je met de boskap al snel aan de grote hectares bossen die in natuurgebieden worden gekapt. Maar ook bomen in drukke woongebieden en steden zijn zeer nuttig. Ze zorgen zoals hierboven al beschreven voor meer zuivere lucht, betere afvoering van regenwater in de ondergrond, en voor lagere temperaturen in de zomer.
Ook kunnen kleine groepjes bomen een habitat vormen voor dieren zoals vogels, vlinders en vleermuizen. Dit zorgt voor een meer evenwicht in de fauna-en flora waardoor ook insectenplagen vermeden kunnen worden. In de stad kunnen bomen ook geluiddempend werken, en als ze naast de drukke wegen staan hebben ze een bewezen effect als verkeersremmers. Hierdoor gebeuren er dus minder ongelukken.
Het gaat niet zo goed meer met de bossen
Helaas gaat het niet zo goed meer met onze bossen. Elke minuut verdwijnen er 30 voetbalvelden aan bos, waarvan het meeste door ontbossing. Bossen worden gekapt voor landbouw en veeteelt. Zo verdwijnen er nog steeds veel bossen voor de aanleg van palmolie plantages. Ook voor papierproductie worden er veel bomen gekapt. Ongeveer 1 op de 3 gekapte bomen wordt verwerkt tot pulp voor papier. (bron WWF)
Voor de natuur zijn de gevolgen van de boskap groot. De natuurlijke habitat van vele dieren wordt bedreigd en een heel aantal dieren is hierdoor met uitsterven bedreigd zoals de Sumatraanse tijger, de neusaap en de Indische tapir. Er verdwijnen naast bomen ook andere nuttige planten die in de schaduw van deze bomen groeien. De impact op de biodiversiteit is dus groot. Hiernaast heeft het verlies van bomen impact op alle punten die we hierboven aanhaalden. De kap van regenwouden is rechtstreeks verbonden met de opwarming van de aarde.
Over palmolie
Ook palmolieplantages zijn één van de redenen waarom er grote stukken regenwoud worden verwoest.
We schreven eerder al een artikel over alles wat je moet weten over palmolie.
Palmolie wordt voor ontzettend veel dingen gebruikt. Wist je bijvoorbeeld dat palmolie in heel veel voedingsmiddelen aanwezig is? Denk bijvoorbeeld aan koekjes, sauzen, pizza, pindakaas en chocoladepasta. Daarnaast zit palmolie ook veel in verzorgingsproducten en schoonmaakproducten zoals wasmiddelen.
Door de grote vraag naar palmolie is het telen ervan een winstgevende activiteit. De meeste palmolieplantages worden dan ook beheerd door grote internationale bedrijven. Hiervoor wordt vaak op onverantwoorde wijze bos gekapt en heeft de lokale bevolking eronder te leiden doordat zij verjaagd worden. Daarnaast is er ook vaak sprake van uitbuiting van arbeiders en kinderarbeid. Er gaat weinig of niets van de opbrengst van de plantages terug naar de lokale bevolking.
Wat zijn de alternatieven voor palmolie?
Een goede oplossing is de palmolie plantages duurzaam te beheren bij voorkeur door de lokale bevolking. Er is momenteel één keurmerk voor duurzame palmolie. Het RSPO certificaat wat staat voor Roundtable for Sustainable Palm Oil. Palmolie met dit certificaat wordt op duurzame wijze geteeld, met respect voor werknemers en de lokale bevolking.
Ontdek hier welke merken kiezen voor duurzame palmolie.
Een tweede oplossing is palmolie vervangen door een alternatief. Een extra milieuvoordeel hierbij is dat er gekozen kan worden voor alternatieven uit Europa, terwijl palmolie steeds uit gebieden komt rondom de evenaar zoals Indonesië, Thailand en Nigeria. De keerzijde van alternatieven zoals koolzaadolie en zonnebloemolie is dat de opbrengst per hectare grond voor deze producten veel kleiner is. Massaal overstappen op een andere olie die in dezelfde gebieden groeit is eveneens geen oplossing voor de regenwouden en lokale bevolking.
Ontdek hier welke producten gegarandeerd palmolievrij zijn.
Je kan ook je levenswijze en koopgedrag aanpassen om zo palmolie te vermijden. Palmolie zit immers vaak in bereide en bewerkte voedingsmiddelen. Denk aan de eerdergenoemde koekjes, sauzen, pizza, pindakaas en chocoladepasta. Door meer onbewerkte en verse voeding te kopen en eten kan je dus een heel deel palmolie schrappen. Ook in biobrandstoffen zitten vaak palmolie. Minder vaak de auto nemen is in elk geval een goed idee voor het milieu en je gezondheid. Hiernaast is palmolie in brandstof ook verboden vanaf 2030. Daar is dus al een grote stap gezet!
Over papier en haar alternatieven
Zoals we eerder hadden genoemd is ook de papierindustrie verantwoordelijk voor een groot deel van de ontbossing. Papier en karton wordt vaak als een milieuvriendelijk alternatief gezien. Denk maar aan alle papieren winkeltasjes die het plastic tasje moeten vervangen. Maar dit papier moet ook geproduceerd worden en daar is (meestal) hout voor nodig, van bomen dus.
Wat zijn nu de alternatieven voor papier?
Duurzaam papier
Je kunt allereerst kiezen voor duurzaam papier. Met duurzaam papier bedoelen we papier dat verkregen is uit duurzaam beheerde bossen. Een gekend certificaat op dit gebied is het FSC-certificaat. Dit certificaat wordt niet alleen voor papier, maar ook voor hout gebruikt. Dankzij dit certificaat heb je de garantie dat het papier of hout afkomstig is uit duurzaam beheerde bossen met respect voor de inheemse bevolking.
In ons assortiment vind je dit certificaat onder andere terug bij de luiers van Naty waarvan de absorberende kern gemaakt is met gecertificeerde houtpulp. Ook het hout in de producten van Wild&Stone is FSC-gecertificeerd.
Kies je voor plasticvrije verzorging, bekijk dan zeker de Oceanly reeks van Attitude. Al de kartonnen kokers zijn gemaakt van FSC gecertificeerd karton. Ook de kartonnen kokers van de deodoranten van Ben & Anna dragen dit keurmerk.
Gerecycled papier
Naast duurzaam papier, kun je ook kiezen voor gerecycled papier. Het overgrote deel van het ingezamelde papier wordt effectief gerecycled. Voor gerecycled papier is minder water nodig dan voor de productie van nieuw papier. Dit komt doordat nieuw papier meer vezels bevat die moeten worden verwerkt en gebleekt. Bij het gebruik van gerecycled papier wordt de noodzaak om nieuwe vezels te winnen verminderd.
Als je een pakket van ons ontvangt zal je merken dat we van gerecycled papier gebruik maken als opvulmiddel om de producten te beschermen. Papier kan echter niet oneindig gerecycled worden (gemiddeld zo’n 7 tot 8 keer), maar dat is nog steeds stukken beter dan dat er 7 of 8 keer nieuwe bomen gekapt moeten worden.
De tissues en het keukenpapier van Ecodoo zijn gemaakt van 100% gerecycled papier. Hydrophil kiest voor 100% gerecycled papier en karton voor al hun verpakkingen.
Bamboe
Bamboe is ook absoluut een duurzame keuze. Dit is een grassoort die groeit in een tropisch tot subtropisch klimaat. Het is één van de snelst groeiende plantensoorten ter wereld. Onder de juiste omstandigheden kunnen ze wel tot 1 meter per dag groeien! En bomen kunnen jaren tot tientallen jaren nodig hebben om tot volwassen grootte uit te groeien.
Er zijn meer redenen waarom bamboe een duurzaam alternatief is:
- Bamboe heeft geen meststoffen of pesticiden nodig
- Bamboe is zelf genererend: na het oogsten groeien er nieuwe takken uit de wortels. Doordat de wortels steeds intact blijven wordt bodemerosie tegen gegaan
- Bamboe produceert 30 tot 35 procent meer zuurstof dan andere planten en bomen en neemt tot 2,5x meer CO2 op dan bomen
- De productie van bamboeproducten heeft een erg lage CO2 uitstoot, lager dan bij gebruik van hout
- De productie van bamboe producten levert geen ongewenste bijproducten op
Genoeg redenen dus om bamboe te overwegen bij het aanschaffen van duurzame producten. In ons assortiment vind je bamboe producten terug bij The Cheeky Panda en bij The Good Roll.
Wist je trouwens dat er in Nederland jaarlijks zo’n 22 000 kilometer aan toiletpapier doorgespoeld wordt? Daarom kan het verstandig zijn om even stil te staan bij je keuze van toiletpapier.
Ook in ons assortiment tandenborstels vind je een groot aantal bamboe exemplaren terug zoals bij Hydrophil en Nordics.
Andere alternatieven
Om papier te besparen zijn er nog tal van andere mogelijkheden. Zo kan je voor snelle notities kiezen voor de notebooks van Moyu. Deze zijn gemaakt van steenpapier. Steenpapier bestaat uit 80% kalksteen en 20% kunststof (HDPE). Deze kalksteen is een bijproduct uit de steenindustrie. De productie van dit steenpapier genereert 67% minder CO2 dan de productie van papier.
Het mooie aan de Moyu boekjes is dat je met de bijgeleverde pen je eigen notities kunt uitwissen. Je kan tot 500x uitwissen en herschrijven! Op deze manier bespaar je dus telkens weer een velletje papier. In totaal is dit naar schatting zo’n 4,5kg papier per Moyu notebook.
De producten van LastObject zijn gemaakt om wegwerpproducten te vervangen. Zo kan je een wattenstaafje vervangen door een Lastswab en papieren tissues door een pakje of doosje van LastTissue.
Tot slot: herstel van bossen
Naast goede keuzes maken om de kap van bossen tegen te gaan, kunnen we bossen ook actief gaan herstellen. Een groot deel van onze merken zet zich in voor de aanplanting van bomen. Onder andere Attitude maakt de belofte om bij elk verkocht product een boom te planten. Lees meer over het assortiment en de waarden van Attitude in deze blog
Laten we samen de schoonheid en kracht van bomen omarmen en een toekomst creëren waarin ze bloeien en floreren, als waardevolle bronnen van gezondheid en welzijn voor de aarde en ons allemaal.